Uitdaging (urgentie en belang)
De agrarische sector is van oudsher een belangrijke sector in de regio. De landbouw is een belangrijke economische drager voor de regio en de agrariërs zijn de makers en beheerders van het (cultuur)landschap. Zoals bekend heeft Nederland met verschillende opgaven te maken die onze boeren raken en impact hebben op het landelijke gebied. Hierbij kunt u denken aan de opgaven op het gebied van klimaatverandering, energietransitie, waterbeheer, biodiversiteit, bodemdaling en de stikstofproblematiek. De agrarische sector wordt momenteel ook nog eens sterk getroffen door de COVID 19 crisis die grote impact heeft op de sector en op sectoren die met de landbouw samenwerken. Het is van belang dat de diversiteit aan opgaven integraal worden aangepakt. De boeren vervullen een sleutelrol bij het oppakken van deze opgaven en dit biedt nadrukkelijk ook een kans voor de agrarische sector.
Ambitie
De ambitie van deze opgave is om te werken aan een goede toekomst voor de agrarische sector en het verder brengen van duurzame landbouw. We zetten in op een sterke toekomstbestendige landbouw. Dat geldt zowel voor de economische kracht van de sector, als voor de weerbaarheid van het ecosysteem.
Relatie met andere (RMA-)opgaven
- Landschapsontwikkeling;
- Klimaatadaptatie;
- Energietransitie
“Werken aan een goede toekomst voor de agrarische sector”
“We gaan nu echt de slag maken naar duurzame en innovatieve landbouw. Anders missen we de boot.”
Project 1: Pilot drukdrainage
Doelstelling
De doelstelling van dit project is het verkennen van en bijdragen aan de kennis over het effect van drukdrainage op de bodem in de AV, het watersysteem en de biodiversiteit. Drukdrainage wordt momenteel gezien als een van de potentiële oplossingen om bodemdaling te verminderen / vertragen. Het effect van drukdrainage verschilt erg per bodemtype. Verspreid over het Groene Hart worden verschillende pilot projecten uitgevoerd vanuit het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling om het effect per bodemtype te onderzoeken. Klei op Veen wordt hier nog niet in meegenomen en daar draagt deze pilot aan bij. Daarnaast voert dit project ook proeven uit om in combinatie met drukdrainage doelen te behalen in het watersysteem zoals biodiversiteit en KRW. Het groen blauw onderwijs wordt nadrukkelijk in dit project betrokken ten einde jongeren inzicht te geven in de problematiek die speelt in de regio. De opgedane kennis wordt ook gedeeld in het Nationaal Kennisprogramma Bodemdaling.
Verwachte resultaten
- Eerste resultaten van aangelegde drainage-buizen (oktober 2020) worden eind 2021 verwacht. Het totale project loopt naar verwachting tot en met 2023.
Samenwerkingspartners
Deelnemers zijn Stichting Blauwzaam, VIC, Kennis Transfer Centrum (KTC) Zegveld, Know H2O, Wellant College, lokale boeren, provincie ZH, mogelijk provincie Utrecht, Waterschap, gemeente Molenlanden en gemeente Vijfheerenlanden.
Project 2: Impulsgelden klimaatakkoord
Doelstelling
De doelstelling van dit project is om via bodembeperkende maatregelen vanuit het klimaatakkoord (impulsgelden) de CO2-uitstoot uit de bodem te beperken. Vanuit dit project wordt de regie gevoerd over deze maatregelen. We voeren minimaal 2 gebiedsprocessen uit van minimaal 250 hectare per gebied. We zetten in op het realiseren van waterinfiltratiesystemen en kavelruilprojecten in het proces tot duurzaam landgebruik en toekomstbestendige landbouw. Het is van belang om te komen tot breed gedragen oplossingen voor de veenweiden in de Alblasserwaard. De middelen voor de uitvoering zijn afkomstig uit een budget van €22 mln. beschikbaar gesteld door het Rijk aan de provincie Zuid-Holland. Toedeling van deze middelen aan gebieden zal plaatsvinden op basis van een voorstel/bod vanuit deze gebieden. De impulsgelden moeten bijdragen aan de ontwikkeling van een vitale en volhoudbare landbouw op lange termijn (2050). Ontwikkelingen en activiteiten worden op provinciaal en interprovinciaal niveau afgestemd. In dit geval met de gemeente Vijfheerenlanden en provincie Utrecht. We verbinden dit traject aan de beleidsprocessen die plaatsvinden in de gemeente Molenlanden en Vijfheerenlanden. In Molenlanden is het “visiedocument landbouw” inmiddels vastgesteld en ook in Vijfheerenlanden wordt aan nieuw beleid gewerkt. Op basis daarvan willen we in het 2e kwartaal gaan komen tot gezamenlijke ontwikkelprincipes voor de landbouw.
Verwachte resultaten
- Vaststellen gezamenlijke ontwikkelprincipes voor de landbouw (start 2e kwartaal 2021).
Samenwerkingspartners
Er is inmiddels een regiegroep gevormd bestaande uit vertegenwoordigers van WSRL, gemeente VHL, gemeente Molenlanden, PZH, LTO AV, Zuivelfabriek de Graafstroom, Groene Cirkel Kaas, AJK, Agrarisch Collectief, Blauwzaam, Den Haneker. Uitwisseling vindt plaats met gebiedscommissie Utrecht-West.
Project 3: Vrijkomende Agrarische Bebouwing
Doelstelling en verwachte resultaten
Het VAB Beleid is vastgesteld op 24 november 2020 door de gemeente Molenlanden. Doelstelling is om het beleid in meerdere gemeenten in de regio vast te stellen. Veel agrarische bebouwing gaat de komende jaren haar functie verliezen. Beleid is in samenwerking met LTO, Gebiedsplatform en Boerderij & Erf tot stand gekomen. Doel is komen tot een passende vervolgfunctie voor voormalige agrarische bedrijfslocaties, met oog voor behoud van de agrarische uitstraling en omgeving bij locaties aan de ruilverkavelingswegen. Het beleid heeft een looptijd van drie jaar en zal nadien geëvalueerd worden. Doel is om het vrijkomen van agrarische bebouwing zoveel mogelijk te beperken. Het is de bedoeling om te komen tot een coachingsteam van deskundigen die reeds bekend zijn met het gebied.
Samenwerkingspartners
LTO, Gebiedsplatform AV, Boerderij & Erf, gemeente Molenlanden, gemeente Vijfheerenlanden.